Microsoft, TypeScript olarak bilinen açık kaynaklı programlama dilinin yaratıcısıdır. JavaScript'in titiz bir sözdizimsel (syntactical) üst kümesi olan bu uzantı sayesinde dil (JavaScript) artık isteğe bağlı statik yazmayı desteklemektedir. TypeScript'in ilk sürümü 2012'de halka sunulmuş ve o zamandan beri geliştiriciler arasında popülaritesinde önemli bir artış görülmüştür.

TypeScript Kullanmak İçin Nedenler

Geliştirme sürecinin daha erken bir aşamasında sorunları tespit etme yeteneği, TypeScript kullanma lehine en ikna edici argümanlardan biridir. TypeScript'in yeni tanıtılan statik yazma desteği, yazım hatalarını daha kod çalıştırılmadan önce algılamasını ve düzeltmesini sağlar. Hata ayıklama işlemi sırasında bu, önemli miktarda zaman ve çaba tasarrufu sağlamaktadır.

Kodun artan sürdürülebilirliği, TypeScript kullanmanın bir başka avantajıdır. Diğer geliştiriciler, tip ek açıklamalarının eklenmesinin bir sonucu olarak kod tabanını anlamak ve üzerinde değişiklik yapmak için daha fazla bir zamana sahip olacaktır. Ayrıca TypeScript, büyük kod tabanlarını keşfetmeyi ve bunlarla çalışmayı kolaylaştıran "IntelliSense" olarak bilinen bir özellik içerir. Bu özellik, tümleşik geliştirme ortamlarında (IDE'ler) kod önerileri ve otomatik tamamlama yeteneği sunar.

Ayrıca, JavaScript'ten farklı olarak, TypeScript çok çeşitli ve daha gelişmiş özellikleri desteklemektedir. Bu özellikler arayüzleri, sınıfları ve dekoratörleri içerir. Bu nedenle, programcılar daha nesne yönelimli kodlar oluşturabilir ve gelişmiş kalıplardan ve uygulamalardan faydalanabilir.

TypeScript'e Nasıl Başlanır?

TypeScript derleyicisini kurmak, genel olarak oldukça basit bir süreç olan TypeScript'i kullanmaya başlamanın ilk adımıdır. Bu, npm install -g typescript komutunu vererek ve ekrandaki istemleri izleyerek npm kullanılarak gerçekleştirilebilir.

TypeScript derleyici kurulduktan sonra, oluşturduğunuz dosyalara .ts uzantısı ekleyerek TypeScript dosyaları yaratma işlemine başlanır. Örneğin, yeni bir dosya oluşturabilir ve bu dosyaya TypeScript kodu yazmaya başlamadan önce onu main.ts olarak adlandırabilirsiniz. TypeScript kodu, komut satırında tsc main.ts komutu kullanılarak JavaScript'e dönüştürülebilir. Bu, JavaScript'te yazılmış eşdeğer koda sahip main.js adlı bir dosyanın oluşturulmasını sağlar.

TypeScript'i, gerekli bilgileri içeren tsconfig.json adlı bir dosya oluşturarak kodunuzu otomatik olarak derleyecek şekilde de ayarlayabilirsiniz. Bu dosya size, ECMAScript 'in hedef sürümü ve TypeScript dosyalarının depolandığı dizin gibi çeşitli parametreleri seçme olanağı sağlar. tsconfig.json dosyası oluşturulduktan sonra, komut satırı istemine tsc komutunu girerek projedeki tüm TypeScript dosyalarını derleyebilirsiniz.

Derleme araçları ve Framework Entegrasyonu

TypeScript'i, diğerleri arasında Webpack, React, Angular ve Vue.js dahil olmak üzere çok çeşitli oluşturma araçlarına (build tools) ve framework'lere dahil etmek mümkündür. Bu nedenle geliştiriciler, derleme sürecini kontrol etme veya derleyiciyi ayarlama konusunda endişe duymadan projelerinde TypeScript'i kullanabilirler.

Örneğin, React'i TypeScript ile birlikte kullanırken, geliştiricilerin @types/react paketini yükleme seçeneği vardır. Bu paket, React ve React'i oluşturan bileşenler için tip tanımları sağlar. React ile uğraşırken bu, tip kontrolü yapmayı ve kod önerileri almayı da mümkün kılar.

Benzer bir şekilde, Angular'ı TypeScript ile birlikte kullanan geliştiriciler, yerleşik TypeScript desteğinin yanı sıra TypeScript'in sunduğu arayüzler ve dekoratörler gibi güçlü yeteneklerden de yararlanabilirler.

TypeScript kullanmanın ek bir yararı da ECMAScript standardına yapılan en son eklemelerden yararlanma yeteneğidir. TypeScript, JavaScript'in önceki sürümleriyle uyumlu olacak şekilde oluşturulmuştur, ancak aynı zamanda geliştiricilerin async/await, yapıyı bozma (destructuring) ve yayma operatörleri (spread operators) gibi daha modern özelliklere erişmesini sağlar. JavaScript'in eski sürümleriyle olan bu uyumluluk, programcıların hem daha etkili hem de daha kolay anlaşılır kod üretmelerini sağlarken, aynı zamanda dil özelliklerindeki en son gelişmelere de erişmelerini sağlar.

Ayrıca TypeScript, geliştiricilerin kendi benzersiz sınıflarını, arabirimlerini (interface) ve türlerini tasarlamasına olanak tanıyan güçlü bir tür sistemi ile donatılmıştır. Bu, hem bir işleve sağlanan veya bir işlevden döndürülen değerlerin öngörülen türlerle eşleştiğinin doğrulanmasını hem de bir nesnenin biçimini tanımlamayı mümkün kılar. Bu, sürecin daha erken aşamalarında hataların yakalanmasına yardımcı olduğundan, koddaki sorunları algılamayı ve çözmeyi kolaylaştırır.

Statik yazma, dilin en kullanışlı özelliklerinden biri olan TypeScript'te açılıp kapatılabilir. Bu, yazılım geliştiricilerin kodlarına tür ek açıklamaları ekleme veya eklememe seçeneğine sahip olduğunu gösterir. Bu nedenle, zaten mevcut olan kodu tamamen yeniden yazmak zorunda kalmadan TypeScript'i aşamalı olarak benimsemek mümkündür. Bir programcı kodunun en önemli öğeleri, tür ek açıklamalarını ilk alan öğeler olmalıdır.

Ayrıca, TypeScript, geliştiricilerin hem daha uyarlanabilir hem de daha yeniden kullanılabilir kod tasarlamasına olanak tanıyan genel türler için desteğe sahiptir. Bu nedenle, kod yazma ve sürdürme süreci basitleştirilir ve diğer projelerde kolayca yeniden kullanılabilen kod oluşturmak da mümkün hale gelir.

TypeScript, geliştiricilere artırılmış kod bakımı, hata algılama ve en yeni ECMAScript özellikleri için destek dahil olmak üzere çok çeşitli avantajlar sağlayan sağlam bir programlama dilidir. Sonuç olarak, TypeScript, geliştiriciler için mükemmel bir seçimdir. JavaScript ile geriye dönük uyumluluğu ve ortak framework'lerle arayüz oluşturabilme yeteneği, onu her seviyedeki geliştiricinin erişimine açarken, isteğe bağlı statik yazma ve güçlü yazı sistemi, onu büyük ölçekli projeler ve ekipler için mükemmel bir aday haline getirir. TypeScript kullanımı, geliştiricilerin JavaScript'teki en yeni yeteneklerden yararlanmasını sağlar, kodun okunabilirliğini ve sürdürülebilirliğini geliştirir ve geliştirme sürecinin başlarında hataların tespit edilmesine yardımcı olur.