Kripto para, geleneksel bankacılık ve hükümet sistemlerinin dışında çalışan, fiziksel bir varlığı bulunmayan dijital bir tür para birimine verilen addır.

İsminden de anlaşılacağı üzere işlemleri güvence altına almak için kriptografi (şifreleme) kullanır.

Dolayısıyla, kripto para (Cryptocurrency) finansal işlemleri yürütmek için kriptografik işlevleri kullanan internet tabanlı bir değişim aracıdır.

Kripto para birimleri, merkez bankası olmadan yönetilebilmesi yüzünden gizlidir. Değer tutma ve para basmak isteyen merkez bankaları tarafından şişirilemezler. Bu yüzden birçok insanında ilgisini çekmektedir.

Para birimini yöneten blockchain (blok zinciri) defter sistemi nedeniyle sahtesini yapmak da çok zordur.

Kripto para nasıl çalışır ?

Kripto paralar, blockchain gibi dağıtılmış bir defter olarak adlandırılan bir yapı aracılığıyla üretilir, izlenir ve yönetilir.

Dağıtılmış bir defterde, finansal verilerin bütünlüğünü ve kripto para biriminin sahipliğini sağlamak için para biriminin hareketi merkezi olmayan bir ağdaki bilgisayarlar tarafından işlenir. Bu yapıya peer-to-peer (p2p) denir.

Her bilgisayar, tüm işlemlerin ve dolayısıyla her hesabın bakiyesinin tam geçmişinin bir kaydına sahiptir.

Örnek vermek gerekirse Ali Ayşe'ye 1 birim kripto para gönderdiğinde, bu Ali'nin özel anahtarı ile imzalanan bir şifrelenmiş dosyadır. Bu işlem ağda yayınlanır ve bir eşten diğer her bir eşe gönderilir. İşlem neredeyse tüm ağ tarafından hemen bilinir ve belirli bir süre sonra onaylanır. Onay mekanizması kripto para birimlerinde kritik bir kavramdır.

Kripto para birimli işlemleri tüm ağ tarafından tamamen onaylanması gerekir. Bu yüzden sahtesi yapılamaz. Siz sahtesini yapıp onu satmaya çalıştığınızda ağdaki diğer bilgisayarlar (madencilik yapanlar) kendi dağıtılmış defterlerinde bunun olup olmadığını kontrol ederler. Eğer herkeste yoksa onaylanmaz.

Madencilerin yaptıklarıda budur. Birçok insan madenciliği kripto para üretmek olarak bilmektedir. Halbuki madencilik kripto para birimi ağındaki işlere verilen isimdir. Madencilik her bloktaki işlemleri doğrulama, şifreleme ve güvence altına alma eylemidir.

Her madenci, ağda çalışan tüm geçmiş ve cari işlemlerin bir defterine sahiptir. Bu, her yeni işlemin deftere kaydedilebileceği ve doğrulanabileceği anlamına gelir. Birisi herhangi bir sahte para yaratmaya veya başka bir kişinin kripto para cüzdanından para çalmaya çalışırsa, bu durum, defterin milyonlarca kopyasında kontrol edilir.

Madenciler, bu doğrulaması işlemleri sonrası kripto para ile ödüllendirilir. Demin de belirttiğimiz gibi madencilik kripto para üretme işi değildir. Sistemin ayakta kalması için yapılan işlemlerdir. Ödül olarak sistem onlara kripto para verir.