Elon Musk'ın Hayatı
Son zamanlarda herkesin merak ettiği kişi olan Elon Musk kimdir ? Onu bu kadar ünlü yapan nedir ? Elon Musk'ın hayatı, aklındaki projeleri, iş dünyasında kurduğu şirketleri ve nasıl bu kadar başarılı olduğu merak edilmekte.
İleri vizyonu ve bununla birlikte gelen serveti hakkında bilmeniz gerekenleri sizlerle paylaşıyoruz.
Çocukluk ve Gençlik Yılları
Elon Musk, 1971 yılında Güney Afrika'da dünyaya geldi. Mühendis bir baba (Errol Musk) ve beslenme uzmanı bir annenin (Maye Musk) 3 çocuğundan biridir. Bir kız kardeşi (Tosca Musk) ve bir erkek kardeşi (Kimbal Musk) vardır.
Daha çocukluk yıllarında bilim-kurgu ve bilgisayarlara ilgi duyan Musk, 12 yaşında kendisinin yazdığı video oyunu bir şirkete satarak gelecekte neler yapabileceğini şimdiden gösteriyordu.
17 yaşına geldiğinde annesinin Kanada vatandaşı olmasının da avantajı ile bu ülkeye giderek "Queen's Üniversitesi" 'ne girdi ve fizik okudu. Ülkenin en iyi üniversitelerinden biri olan bu okul, onun gelişiminde önemli bir yere sahip olacaktı.
Burada okurken Kanada'nın ünlü bankalarından "Bank of Nova Scotia" 'da bir yaz staj yaptı ve burada yaşadığı tecrübeler onun ilerde kuracağı şirket için fikir oluşturdu.
Lisans eğitiminin yarısında Pennsylvania Üniversitesi'ne geçti ve burada ekonomi alanında lisans ve daha sonrada fizik alanında ikinci bir lisans derecesi aldı.
Daha sonra Stanford Üniversitesi'nde (Silikon Vadisi - Kaliforniya) "Enerji Fiziği" alanında doktora programına kabul edilen Musk, 1995 yılında buraya taşındı. İnternetin insan hayatına etkisinin çok hızlı bir şekilde ilerlediğini fark edip ilk şirketini kurmanın planlarını yapmaya başlamıştı.
İş Hayatına Girmesi ve Zip2
Elon Musk 24 yaşında "Zip2 Corporation" adındaki ilk şirketini kurmak için Stanford Üniversitesi doktora programını bıraktı. Kurduğu şirket gazete yayıncılığı endüstrisi için sarı sayfalar benzeri bir internet şehir rehberi içeriği üretiyordu. Şirketine finansman sağlamak için bazı melek yatırımcıları ikna etti.
Sonunda yeni işletmelere (startup) başlangıç parası sağlayan bir grup risk sermayedarı, Zip2'yi 3.6 milyon dolarla finanse etti, ancak bu yatırımın karşılığında şirketin çoğunluğu kendi kontrolünden çıktı.
Şirketi yatırımcılardan sağladığı fon ile büyüten Elon Musk, sonunda başka firmaların ilgisini çekti ve "Compaq Computer Corporation" (AltaVista arama motorunu yaratan firma) şubat 1999'da Zip2'yi nakit olarak yaklaşık 305 milyon dolara satın aldı. Bu, o zamanlar internet sektöründeki en büyük satın almalardan biriydi. Bu miktardan Musk'a yüzde 7 'lik hissesi için 22 milyon dolar ödendi ve onu 28 yaşında milyoner yaptı.
X.Com ve PayPal
Elon Musk kafasındaki projeleri hayata geçirmek için gerekli sermayeye tamamiyle sahip olmasa da belli bir oranda rahatlamıştı. 1999'da, X.com adını verdiği başka bir şirket kurmak için kendi servetinden 10 milyon doları yeni şirketi için kullandı.
X.com tüketicilere tam kapsamlı bir finansal hizmet sağlayıcısı olan bir çevrimiçi bankaydı. Şirketin en büyük hizmeti, bir alıcının e-posta adresini kullanarak paranın nasıl güvenli bir şekilde aktarılacağını bulmaktı.
Musk'ın Zip2'de kanıtladığı başarı ve sağladığı ün, şirketinin ciddi bir ilgi görmesine ve yatırımcıları hemen kendine çekmesine yaradı. Şirket, Kaliforniya'nın önde gelen risk sermayesi (Venture capital - VC) şirketi "Sequoia Capital" 'den 25 milyon dolarlık bir başlangıç sermayesi aldı.
Elon Musk 2020 yılının Mart ayında, PayPal adında bir internet üzerinden para transferi işini başlatan "Confinity" adlı bir şirketi satın aldı. Şirket satın alındığında PayPal birkaç aydır faaliyet göstermekteydi ve Musk, "kişiden kişiye" (Peer-to-Peer - p2p) olarak bilinen çevrimiçi aktarım teknolojisinin umut verici bir geleceği olduğuna inanıyordu.
Satın alımdan 5 ay sonra Musk, X.com'un orijinal çevrimiçi banka işlemlerini terk edeceğini ve bunun yerine kendisini önde gelen küresel ödeme transferi sağlayıcısı haline getirmeye odaklanacağını duyurdu. X.com adından vazgeçildi ve PayPal olarak yola devam edilmesine karar verildi.
Zamanla internet üzerinden alış-veriş kavramının iyice yaygınlaşması ile güvenli ödeme de önem kazanmaya başladı. PayPal kullanıcılarına kolay ve güvenli ödeme sunmaktaydı. Yüz binlerce kişiden kişiye satışların gerçekleştiği çevrimiçi alış-veriş sitesi olan olan eBay'deki yaygın kullanımı sayesinde, 2001 yılı boyunca muazzam bir şekilde büyüdü.
PayPal, Şubat 2002'de ilk halka arzını gerçekleştirdiğinde, Wall Street'deki ilk gününde etkileyici bir başlangıç yaptı. Aynı yıl, eBay bu şirketi 1,5 milyar dolara satın aldı. Elon Musk, PayPal'ın yüzde 11,5 hissesine sahip en büyük hissedarıydı ve anlaşmadan 165 milyon dolarlık eBay hissesi elde etti.
SpaceX 'in Kurulması
Elon Musk, çocukluk yıllarından gelen bilim-kurgu ve uzay konularına çok meraklıydı. Bu sebeble kızıl gezegenin keşfini teşvik eden bir kuruluş olan "Mars Society" 'nin bir üyesiydi ve Mars'ta yaşam olma olasılığına ilgi duymaktaydı. Haziran 2002 'de SpaceX (Space Exploration Technologies) şirketini kurdu.
Musk, gezegende deneysel bir sera (Mars Vahası) yaratmak istemekteydi. Bu Mars ile çevre dostu olacak bitki yaşamının gelişebileceği bir besin yapısıydı. Planının maliyeti ilk etapta 20 milyon dolardı. Ancak daha sonra Boeing tarafından yapılan Delta roketinin uzaya bir şeyler göndermesinin maliyete 50 milyon dolar daha arttıracağını öğrendi. Yönünü Rusya'ya çeviren Musk, daha sonra çeşitli riskler yüzünden bundan vazgeçti.
Musk, karşılaştığı başta maliyet ve diğer sorunlar yüzünden kendi roketini yapmaya karar verdi. Boeing ve TRW gibi şirketlerden bazı deneyimli mühendisleri SpaceX'in California'daki genel merkezinde çalışmaya ikna etti. Aklında yeniden kullanıma sunulan bir roket yapma fikri vardı ve bunu başarabilirse maliyetlerini oldukça düşürecekti. Ancak bu fikir risk sermayesi ile gelecek yatırımı çekmekte sorunlara sebep oldu. Bunun yerine, özel sektörde ilk yeniden kullanılabilir roketi inşa etmek için kendi parasını koymak zorunda kaldı.
Böylece Musk ve SpaceX ekibi ismini Star Wars filmindeki "Millenium Falcon" (Han Solo'nun kullandığı) uzay aracından gelen "Falcon" roketini yapmaya başladı. Bu roket ilk etapta yeniden kullanıma sunulacak bir roket olmayacak, ilerki zamanlarda bu özellik eklenecekti.
Roketin denemelerde başarılı olması ve maliyetinin düşüklüğü NASA'nın ilgisini çekmişti. İlerleyen zamanlarda NASA ile 1.6 milyar dolarlık bir sözleşme imzaladı. Söleşme Uluslararası Uzay İstasyonuna (ISS) mürettebat ve kargo ikmalini içeriyordu. 2012 yılında Falcon 9 roketi ve Dragon kapsülü ile Uluslararası Uzay İstasyonu'na bir araç fırlatan ve yanaştıran ilk ticari şirket olarak tarihe geçti.
Artık hedefte ISS'e mürettebat yollamak vardı. 2015'te yeniden kullanılabilir roket üzerinde çalışan SpaceX, Falcon 9 roketinin ilk versiyonunun fırlatma rampasının yanına başarıyla indirdi. Bu durum yeni bir miladın başlangıcı olmuştu.
SpaceX, Şubat 2018'de o zamanda şirketin en güçlü roketi olan "Falcon Heavy" 'yi test atışı olarak fırlattı. Açılış görevi Musk'a ait bir Tesla Roadster'ı yük olarak uzaya taşıdı ve roketlerin 2 tanesi sağ sağlim Dünya'ya iniş yaptı. Bu Elon Musk ve SpaceX için müthiş bir reklamdı.
Mayıs 2020'de SpaceX ilk insanlı uçuşu olan Demo-2'yi gerçekleştirdi ve 2 mürettebatı Uluslararası Uzay İstasyonuna (ISS) gönderen ilk ticari şirket olarak tarihe geçti.
Elon Musk ve Tesla Motors
Tesla Motors (Tesla Inc) 2003 yılında Martin Eberhard ve Marc Tarpenning tarafından California'da kuruldu. Şirket ismini Elektrik konusunda çığır açan (Alternatif Akım) "Nikola Tesla" dan almıştı. Elon Musk 2004 yılında şirkete 30 milyon dolar yatırım yaptı ve Yönetim Kurulu Başkanı oldu.
Başlangıçta, Eberhard ve Tarpenning tamamen elektrikli bir spor otomobil yapmayı hayal ediyorlardı. 2008'de üretime giren Tesla Roadster modeli ile bunu başardılar.
Tesla Roadster bu alanda daha önce hiçbir şirketin başaramadığı bir şeyi başardı. Tüketici ihtiyaçlarını tamamen karşılayabilecek bir araba ürettiler. Bu alandaki önceki deneyler başarısız olmuştu. Çünkü şirketler arabaları yolda tutacak kadar güçlü bir batarya, bir araca sığabilecek ve onu otoyol hızına çıkarabilecek uygun maliyetli bir motor üretememişti.
Roadster tüm bu ihtiyaçları karşıladı. 2008'de üretilen ilk model, birçok spor araba kadar hızlıydı. Ayrıca tek bir dolu pille 400 km yol alabilmekteydi. Araç birçok elektronik cihazda ortak olan standart bir lityum iyon pil yapısı kullandı ve müşteriler arabayı standart bir prizde şarj edebilmekteydi.
Tesla Motors daha sonra 2012'de tanıtılan "Model S" sedan ve 2015'te piyasaya sürülen "Model X" SUV modellerini piyasaya çıkardı. Model S, "En İyi Genel Otomobil" ve "Yılın En İyi Otomobili" ödüllerini aldı.
Tesla'nın diğer çıkardığı modeller Model 3, Tesla Semi, Cybertruck, Model Y kompakt SUV 'dir.
Tesla ayrıca üç enerji depolama ürünü üretmektedir. Powerwall (ev bataryası), Powerpack (ticari ölçekli batarya) ve Megapack (şebeke ölçeğinde kurulumlar için geliştirilmiş üründür). Tesla, 2016 yılında, Amerika Birleşik Devletleri'nin önde gelen güneş enerjisi sistemleri sağlayıcısı SolarCity'yi satın aldı ve dünyanın ilk dikey entegre sürdürülebilir enerji şirketi oldu. 2017'de enerji üretme ürünü olan Solar Roof'u piyasaya çıkardı.
Diğer Projeleri ve Şirketleri
Elon Musk yukarıda saydığımız projelerinin dışında insan beynini bilgisayarlara bağlamak için ultra yüksek bant genişliğine sahip beyin-makine arayüzleri geliştiren "Neuralink" projesinide yürütmektedir.
Ayrıca Musk, insanların bir noktadan başka bir noktaya beklemeden ve süper hızlı bir şekilde tüpler ile taşımak için The Boring Company'yi (TBC) kurdu ve Hyperloop projesini başlattı.
Son olarak tüm dünyanın merakla yaygınlaşmasını beklediği ve internet kullanımında taşları yerinden oynatacak StarLink projesini hayata geçirmeye başladı. Düşük Dünya yörüngesine (Low Earth orbit - LEO) yerleştirilecek binlerce uydu ile kişilerin veya kurumların internet erişimini kablosuz olarak uydudan sağlamasını hedeflemektedir. İlk olarak Şubat 2018'de iki prototip test uydusu fırlatıldı. Mayıs 2019'da ek test uyduları ve 60 operasyonel uydu konuşlandırıldı. Tahminlere göre tüm Dünya'da projenin etkin şekilde kullanılabilmesi için 42.000 adet uydunun yörüngeye yerleştirilmesi gerektiğine inanılmaktadır.